برگ اکالیپتوس
اکالیپتوس گیاهی همیشه سبز بوده که دارای پوسته ای اغلب به صورت نوارهای بلندی از درخت جدا و برگ های جوان پهن بوده و به صورت متقابل بر روی ساقه ای با مقطع مربعی شکل قرار گرفته اند و برگ های نابالغ دایره شکل و براق بوده و در حالی که برگ های بالغ باریک، کشیده و سبز تیره بوده و برگ های بالغ به صورت متناوب بر روی ساقه های بالغ که دارای مقطع دایره ای شکل بوده و قرار می گیرند.
گل ها در کنار برگ ها ظاهر شده و گل ها کرمی رنگ بوده و شهد زیادی را تولید می نمایند و زنبورهایی که از اکالیپتوس تغذیه می کنند عسل هایی تولید می کنند که عطر غلیظ و مشخصی را داراست و دارای میوه ها چوبی و سخت و دانه های متعددی می باشد. اکالیپتوس ریشه اصلی ندارد و ریشه آن از نوع افشان بوده و می تواند تا عمق زیادی در خاک رشد نماید. مهم ترین ترکیب موجود در اسانس اکالیپتوس سینئول یا یوکالیپتول است.
تحقیقات اخیر مؤید این است که این گیاه دارویی تعداد هیره ها (حشرات)ی گرد و خاک را تا حد زیادی کاهش می دهد و راه تنفس شما را بازتر می کند. اگر در خانه خود شاهد سوسک هستید، اضافه کردن چندین قطره روغن اصیل اکالیپتوس بر لباس های مندرس و گذاشتن آن ها را در کمد لباس هایتان را امتحان کنید (دقت کنید لباس های مزبور را از مواد غذایی یا ظروف دور نگه دارید).
به خاطر داشته باشید که روغن اکالیپتوس فوق العاده برای انسان سمی است و در مصرف آن باید دقت کنید. اگر فرزند دارید، اطمینان پیدا کنید که روغن های اصیل این گیاه دور از دسترس او نگه داشته شود.
اکالیپتوس بومی استرالیا است، و در این قاره غذای اصلی موجود در وعده غذایی خرس های کوآلا محسوب می شود. امروزه این گیاه در سرتاسر جهان از جمله ایالات متحده کشت می شود. اکالیپتوس گونه های بسیاری دارد. برخی از گونه های آن به اندازه گل های تزئینی و برخی دیگر به اندازه درختان بزرگ است.
اکالیپتوس لثه آبی یا درخت تب استرالیا، شناخته شده ترین گونه اکالیپتوس است که مصرف پزشکی دارد. ارتفاع این گیاه به ۲۳۰ پا می رسد. برگ های ۴ تا ۱۲ اینچی این گیاه سبز تند و براق است. وقتی پوسته خاکستری آبی این گیاه کنده می شود، زیر آن پوسته کرمی رنگ وجود دارد.
ترکیبات گیاه چای و عصاره این گیاه از ماده برگ خیس خورده در محلول الکل که دارای مواد فعال است، تهیه می شود. پاره ای از این عناصر و ترکیبات فعال “تانین” و “فلاونوید” نامیده می شوند. روغن اصیل برگ تهیه شده از تقطیر بخار عمدتاً از عنصر فعالی به نام “سینوئول” تشکیل شده است. روغن این گیاه همچنین حاوی سایر عناصر شیمیایی گیاهی است.
خواص درمانی اکالیپتوس
• اکالیپتوس ضد میکروب است.
• اکالیپتوس برخی علائم سینوزیت مانند سردرد را کاهش می دهد.
• اکالیپتوس بر طرف کننده درد مفاصل است. بدین منظور دو قطره روغن اکالیپتوس لیمویی را در چند قطره روغن گیاهی مانند روغن بادام حل کنید هر روز دو تا سه مرتبه مفاصل دردناک را ماساژ دهید.
• اکالیپتوس علاوه بر ضدعفونی کردن دهان و گلو موجب رفع احتقان بینی نیز می‌شود.
• اکالیپتوس ضدباکتری و ضد عفونی کننده است و برای همین می‌تواند به درمان عفونت‌های ادراری کمک کند.
• اکالیپتوس جای نیش حشرات را تسکین می دهد.
• اکالیپتوس برای درمان برونشیت و سرفه موثر است و باعث می‌شود که ترشحات روان شده و راحت‌تر دفع شود. برای این منظور می توانید از دم کرده آن دم کرده‌ی آن استفاده کنید. برای تهیه دم کرده اکالیپتوس روی یک قاشق چایخوری برگ های خرد شده اکالیپتوس ۱۵۰ میلی لیتر آب جوش بریزید و بگذارید مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. محلول را صاف کنید و روزانه بعد ۳ تا ۴ فنجان از این دم کرده (بعد از غذا) میل کنید.
همچنین می‌توانید ۳ تا ۴ قطره روغن اکالیپتوس را در مقدار کمی روغن بادام شیرین حل کرده و قفسه‌ی سینه یا پشتتان را ماساژ دهید. این کار را به مدت ۳ تا ۶ روز و هر روز ۳ مرتبه انجام دهید.
• این گیاه معجزه گر همچنین سرفه های چرکی را نیز تسکین می‌دهد.
• اکالیپتوس برای پایین آوردن تب موثر است. ۱۰ تا ۱۵ قطره روغن گیاهی اکالیپتوس را در صابون مایع یا پودر شیر ریخته و آن را داخل وان حمام بریزید. به مدت ۳ تا ۴ روز، روزانه یک مرتبه با این آب حمام کنید. یا اینکه ۱۰ قطره روغن گیاهی اکالیپتوس را در آب بریزید و هر روز دو مرتبه پاشویه کنید.
• همچنین بصورت پماد و مخلوط با روغن‌های پایه در تخفیف التهاب و تسکین دردهای عضلانی از طریق موضعی مصرف می‌شود.
• در صورت آلوده شدن لباس یا پوست با قیر، استفاده از روغن اکالیپتوس یک راه مؤثر و بی‌ضرر برای زدودن قیر است.
اَشکال موجود
این گیاه به صورت روغن مایع اساسی، روغن اساسی به شکل پماد تنتور برگ (محلول تهیه شده از گیاه و الکل یا گیاه، الکل و آب)، برگ خام و چای قابل دسترسی است. قطره های ضد سرفه تجاری، انواع شربتها، مایعات تبخیر کننده، روغن های مالیدنی، انواع خمیردندان و مواد شستشوی دهان حاوی روغن اکالیپتوس یا ترکیب اصلی آن یعنی سینئول است
روش مصرف اکالیپتوس
از وقتی که بیماری‌های زمستانی همه گیر می‌شوند به مدت 10 تا 15 روز 2 تا 3 قطره روغن اکالیپتوس را در مقداری روغن گیاهی مانند روغن بادام شیرین حل کنید و زیر کف پا یا داخل مشت دستتان بمالید. با همین کار ساده خیلی از مشکلات زمستانی را از خود دور می‌کنید.
توجه داشته باشید استفاده از روغن هر گیاهی برای زنان باردار، شیرده و همچنین بچه های زیر 3 سال مورد منع مصرف دارد. توصیه می‌کنیم این افراد از مصرف روغن گیاهی اکالیپتوس بپرهیزند.
اکالیپتوس برای درمان برونشیت و سرفه
اکالیپتوس باعث می‌شود که ترشحات روان شده و راحت‌تر دفع شود برای همین درمانی برای برونشیت محسوب می‌شود. این گیاه معجزه گر همچنین سرفه های چرکی را نیز تسکین می‌دهد.
برای تهیه‌ی دم کرده اکالیپتوس روی یک قاشق چایخوری برگ‌های خرد شده اکالیپتوس 150 میلی لیتر آب جوش بریزید. در ظرف را بگذارید و اجازه دهید به مدت 15 دقیقه دم بکشد. محلول را صاف کنید و روزانه بعد 3 تا 4 فنجان از این دم کرده (بعد از غذا) میل کنید.
می‌توانید 3 تا 4 قطره روغن اکالیپتوس را در مقدار کمی روغن بادام شیرین حل کرده و قفسه‌ی سینه یا پشتتان را ماساژ دهید. این کار را به مدت 3 تا 6 روز و هر روز 3 مرتبه انجام دهید. حواستان باشد زنان باردار، شیرده و بچه های زیر 3 سال نباید از روغن این گیاه استفاده کنند. بعد از ماساژ حتماً دست‌هایتان با دقت بشویید.
اکالیپتوس برای خلاص شدن از شر شوره‌ی سر
معمولاً شوره‌ی سر باعث نگرانی و نوعی استرس می‌شود. به خاطر اینکه برای هیچ کس خوشایند نیست این دانه‌های ریز سفید لابه لایه موهایش چشمک بزنند و حتی روی لباس‌هایش را هم بپوشاند. برای مقابله با این مشکل از روغن گیاهی اکالیپتوس استفاده کنید.
بهترین روش این است که قبل از هر چیزی از شامپوی مناسب ضد شوره استفاده کنید. شامپویی که انتخاب می‌کنید باید مناسب جنس موهایتان باشد. 40 قطره روغن اکالیپتوس را در 100 گرم شامپوی معمولی بریزید و موهایتان را با دقت بشویید. در نهایت نیز با آب خنک موها را آب بکشید.
حواستان باشد استفاده از روغن‌ها و عصاره های گیاهی برای بچه ها، خانم‌های باردار و شیرده و همچنین افرادی که دچار آلرژی یا بیماری صرع هستند مورد منع مصرف دارد. شیشه‌ی این روغن‌ها را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
اکالیپتوس باعث می‌شود که ترشحات روان شده و راحت‌تر دفع شود برای همین درمانی برای برونشیت محسوب می‌شود. این گیاه معجزه گر همچنین سرفه های چرکی را نیز تسکین می‌دهد.
اکالیپتوس برای تسکین درد مفاصل
یک شاعر فرانسوی می‌گوید اگر مراقب چرخ‌های دوچرخه‌تان باشید زنگ نمی‌زنند. مفاصل ما هم همین طور هستند. حتماً شما هم در اطرافیانتان خانم‌ها و حتی آقایان زیادی را می‌بینید که از درد مفاصل شکایت می‌کنند.
بعد از گذشت زمان دردهایی در مفاصل ایجاد می‌شود که از ساییدگی و فرسودگی غضروف‌ها ناشی می‌شوند. معروف‌ترین این مشکلات هم آرتروز است. برای مقابله با دردهای مفاصل می‌توانید از روغن اکالیپتوس لیمویی استفاده کنید. به خاطر اینکه این گیاه خاصیت ضد التهابی و مُسکنی دارد.
دو قطره روغن اکالیپتوس لیمویی را در چند قطره روغن گیاهی مانند روغن بادام حل کنید هر روز دو تا سه مرتبه مفاصل دردناک را ماساژ دهید.
اکالیپتوس برای پایین آوردن تب
اکالیپتوس برای پایین آوردن تب موثر است و بدن را از ضعف نجات می‌دهد.
10 تا 15 قطره روغن گیاهی اکالیپتوس را در صابون مایع یا پودر شیر ریخته و آن را داخل وان حمام بریزید. به مدت 3 تا 4 روز، روزانه یک مرتبه با این آب حمام کنید. یا اینکه 10 قطره روغن گیاهی اکالیپتوس را در آب بریزید و هر روز دو مرتبه پاشویه کنید.
موارد احتیاط در مصرف اکالیپتوس
- مصرف خوراکی روغن اکالیپتوس غلیظ به علت اسانس‌های موجود در آن باعث مرگ می‌شود و در درمان بیماران مبتلا به قند خون، ایجاد اختلال می‌کند.
- در دوران بارداری یا شیردهی از مصرف اکالیپتوس پرهیز کنید. روغن این گیاه اگر استعمال موضعی داشته باشد، سمی نیست. اما نباید از این گیاه برای مصارف داخلی استفاده کرد. انجمن فرآوردهای گیاهان دارویی آمریکا برگ اکالیپتوس را از نظر بی خطری در ردیف و درجه دو ارزیابی کرده است. درجه ۲ به معنای این است که در کاربرد این گیاه محدودیتهایی متصور است.
- تماس با مواد حاصل از گیاه و حتی تماس با قسمتهای مختلف گیاه نظیر شاخ و برگ آن در افراد حساس کهیر ایجاد می‌کند. محلولهای روغنی آن نباید در فرآورده‌های بینی به کار روند، زیرا حرکات مژک ها را مهار کرده و پنومونی چرب ایجاد می‌کند . اسانس مورد استفاده در فرآورده‌های داروئی باید عاری از آلدئیدهای فرار و فلاندرن باشد .
- مصرف بی رویه و زیاد اکالیپتوس باعث ایجاد ورم معده ، سردرد ، تشنج ، ورم کلیه ، پیدایش خون در ادرار ، ضعیف شدن رفلکس ها و حرکات تنفسی ، پایین آمدن فشار خون و درجه حرارت بدن می شود و مصرف زیاد آن باعث فلج دستگاه تنفسی ، خفگی و مرگ می شود . لذا باید در اندازه های مجاز مصرف شود .
- اکالیپتوس به کودکان زیر ۲ سال نباید داده شود و در مورد کودکان بزرگتر و اشخاص مسن تر از ۶۵ سال با دم کرده رقیق ، مصرف آن را شروع و بتدریج غلظت دم کرده را تا حد مجاز رسانند .
