خواص زردچوبه
زردچوبه گیاهی است علفی، پایا و دارای ریزومهایی که از آن ساقه هوایی به ارتفاع یک تا یک و نیم متر خارج می شود. برگهای این گیاه در قاعده ساقه، تقريبا غلاف دارد و در بالای ساقه، بدون غلاف هستند. ساقه گل دار از بین برگها خارج شده و به رنگ سبز مایل به زرد یا زرد است.
قسمت مورداستفاده، ریزومها است که کشت کاران پس از کندن و بیرون آوردن آن از زمین، ریشه های فرعی را جدا کرده و پس از شست و شو، در آفتاب، خشک می کنند، سپس به مصرف می رسانند.
زردچوبه در ایران نمی روید و جزو اقلام وارداتی است.
زردچوبه، طعمی تلخ و تند دارد و از اجزای اصلی پودر های کاری و برخی از انواع خردل است. زردچوبه در صنعت آشپزی به عنوان طعم دهنده غذا، بسیار استفاده می شود.
زردچوبه در طب آسیایی، از گذشته های دور کاربرد داشته است. در طب چینی، برای درمان مشکلات متفاوتی نظیر بواسیر و نفخ، به کار می رفته، همچنین به شکل ضماد و پماد به عنوان مسکن و برای درمان عفونت های قارچی نظیر کچلی، به طور موضعی کاربرد داشته است. از زردچوبه برای کنترل زردی و هپاتیت و از روغن آن نیز گاهی در عطرسازی استفاده می شود.
زردچوبه در نواحی گرم آسیا و آفریقا کشت می گردد. بیشترین صادرات این محصول از کشورهای هند، اندونزی و چین صورت می گیرد. بهترین زردچوبه از نوع هندی آن و به رنگ پرتقالی می باشد.
مهم ترین خاصیت زردچوبه، خاصیت صفرا آوری آن است. از دیگر خواص آن اثرات ضد التهاب، ضد سموم بعضی مارها، ضد سموم کبدی، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد نفخ و مقوی معده هستند.
شرح بعضی خواص مهم آن عبارت اند از:
خاصيت ضد اکسیدان
این خاصیت مربوط به هر دو دسته مواد محلول در آب و چربی آن است. این خاصيته زردچوبه قوی تر از ویتامین E است.
زردچوبه و خاصیت ضد سرطان
این خاصیت را مربوط به اثرات ضد اکسیدان مستقیم یا از طریق خنثی کردن رادیکال های آزاد و یا خنثی کردن بعضی از مواد مؤثر کارسینوژن می دانند که در آزمایشات داخل و خارج از بدن به اثبات رسیده است،
زردچوبه و خاصیت ضد ورم
خاصیت ضد ورم زردچوبه مشابه اثر کورتیزون یا فنیل بوتازون است. زردچوبه و بیماری قلبی عروقی زردچوبه دارای خاصیت کاهش کلسترول و جلوگیری از چسبندگی پلاکتها است.
زردچوبه و کبد
از نظر محافظتی اثراتی شبیه به گلی سریزین یا سیلی مارین را ایجاد می کند.
روده ای-معده ای
زردچوبه دارای اثر ضد نفخ و ازدیاد آنزیم های روده و معده است. مقدار زیاد آن ممکن است باعث زخم شود ولی مقدار کم آن باعث افزایش ترشحات معده شده و از زخم حاصل از استرس، الكل و ایندومتاسین جلوگیری می کند.
ویژگی ضد میکروبی زردچوبه
اسانس زردچوبه دارای خاصیت ضد میکروبی و خاصیت ضد قارچ را دارد.
زردچوبه و رفع تیرگی پوست
اگر مایل هستید تیرگی پوست خود را برطرف کنید، مقدار کمی زردچوبه را با آب خیار و آبلیمو مخلوط کرده و این مخلوط را روی پوست خود بمالید. پس از ۱5 دقیقه پوستتان را با آب بشویید. اگر می خواهید از این روش نتیجه مطلوب را بگیرید،هر روز آن را تکرار کنید تا شاهد تغییرات چشمگیری باشید. همچنین مالیدن مخلوطی از زردچوبه و مقدار کمی خامه بر روی پوست این بافت را نرم و انعطاف پذیر می کند
نقش زردچوبه در از بین برنده زردی دندان
برای از بین بردن زردی دندان از یک ترکیب معجزه آسا استفاده کنید، با مخلوط کردن زردچوبه، نمک و آبلیمو به راحتی می توانید درخشندگی دندان ها را برگردانید این ترکیب را باید برای چهار تا پنج شب استفاده کنید. سپس تأثیر آن را خواهید دید.
فرآورده های دارویی
حدود ۷۰ فرآورده دارویی از زردچوبه در نقاط مختلف جهان تهیه و مصرف می شوند. بیشتر این محصولات مربوط به برطرف کردن مشکلات صفرا و به عنوان صفرا آور هستند. از زردچوبه به صورت پودر در تغذیه مصرف می شود. هم چنین به صورت مخلوط به شکل ادویه در جهان مصرف زیادی دارد و یکی از پر مصرف ترین اشکال آن به صورت پودر کاری است.
نکات قابل توجه
برای مصرف دارویی زردچوبه، می توان آن را در کپسول های پانصد میلی گرمی ژلاتینی که در داروخانه ها به فروش می رسند، پر نموده و استفاده کرد.
برای نگه داری زردچوبه نباید از ظروف پلاستیکی استفاده کرد. بهترین ظروف، آلومینیومی و شیشه های رنگی (قهوه ای) می باشند. هم چنین در ظرف باید کاملا بسته باشد.
ریشه و ریزوم زردچوبه که پودر نشده است در برابر حرارت مقاوم تر از پودر آن است، ولی چون اکثرا پودر زردچوبه در بازار مصرف به فروش می رسد، برای نگه داری طولانی مدت آن بهتر است در جای خنک نگهداری شود.
چون بخشی از اثرات زردچوبه مربوط به رایحه (اسانس) آن می باشد که در اثر حرارت و یا مرور زمان کاسته می شود، لذا زردچوبه ی کهنه دارای خواص کمتر از زردچوبه تازه است.
میزان مصرف زردچوبه به عنوان دارویی تا روزی ۳ گرم برای اشخاص بالغ بلامانع می باشد. گزارشاتی مبنی بر مصرف ۸ تا ۱۰ گرم زردچوبه به طور روزانه در هندوستان بدون اثرات جانبی در انسان به چاپ رسیده است.
منبع:کتاب ادویه جات و سلامتی انسان(مصطفی کریمی)
